![]() |
[Home][Info][Introductie][Cultuurhistorische onderwerpen][Dans en danshistorie][Vorm, technieken en idioom][Toonsystematiek][Akkoordenleer][Harmonie][Extra] |
INHOUD van deze pagina (verberg)
We kunnen in beginsel een vaste symboliek voor de drieklanken als uitgangspunt te nemen. De meeste andere akkoorden kunnen op basis van de symboliek van deze drieklanken worden afgeleid. Bepalend hierin is de interval-cijfernotatie, die in beginsel gebaseerd op uitsluitend grote en reine intervallen, in de vorm van: 1-3-5. (reine prime, grote terts en reine kwint).
Als het interval daarentegen klein, verminderd of overmatig (=vergroot) wordt, dan krijgt het een extra mol- of kruisteken als toevoeging vóór het interval-cijfer. Bijvoorbeeld bij een kleine drieklank (m) 1-♭3-5 of een verminderde drieklank (dim) 1-♭3-♭5.
In tegenstelling met een verminderde drieklank, bijv. Cdim, waarin zowel een kleine terts, als een verminderde drieklank aanwezig zijn, kan het voorkomen, dat het nodig is om een verminderde kwint expliciet aan te geven. Dat is bijvoorbeeld het geval bij een hardverminderde drieklank. Het C-hardverminderdakkoord, krijgt dan het symbool: C♭5: 1-3-♭5.
Toegevoegde cijfers, na een 'shlash' of schuine streep geven aan, dat er een extra toon aan de basisdrieklank wordt toegevoegd, bijv. C/6
Een mol of kruisteken direct achter het lettersymbool in superscript, markeert een chromatisch verlaagde of verhoogde basisdrieklank. Bijv. B♭, E♭m en F♯dim.
Om een omkering (inverse) of een extra bastoon (-tonen), anders dan de grondtoon aan te duiden, kan men gebruik maken van een schuine streep, gevolgd door de naam van de bastoon. Bijvoorbeeld: C7/G (2e inverse) of Gma7/F♭ (3e inverse). Een overgangsfiguratie kan als volgt worden weergegeven: G --- G/A --- G/B --- C.
Betreft de akkoordensymboliek, moet helaas om praktische redenen een uitzondering worden gemaakt voor zeer veel gebruikte symbolen voor septiemakkoorden. Hiervoor worden een sterk ingeburgerde, 'versteende' notaties aangewend. Dit geldt voor het dominant septiemakkoord (bijv. G7) en het klein septiemakkoord (bijv. Am7). De toevoeging '7', is hier in beide gevallen een klein septiem, hetgeen feitelijk in strijd is met het protocol van de leadsheet-formule, waarmee is afgesproken dat de basisinterval-cijfers, uitsluitend grote en reine intervallen moeten bevatten.
Bij het groot septiem akkoord (bijv. Cma7) betekent de toevoeging ma7 een explicitiete aanduiding voor een grote drieklank met een groot septiem. Dit was noodzakelijk om een onderscheid te maken met het dominant septiemakkoord (bijv. C7).
Tot slot rest als uitzondering nog het verminderd septiem akkoord (bijv. Cdim7). De toevoeging 'dim7' impiceert feitelijk een verminderde drieklank in combinatie met een verminderd septiem. (Het symbool Cdim wordt soms ook, naar mijn mening abusievelijk hiervoor aangewend, terwijl het logischer is om Cdim juist voor een verminderde drieklank te gebruiken.)
Deze vier uitzonderingen, in dit geval met grondtoon G: G7, Gm7, Gma7 en Gdim7, kunnen dan tevens als basisnotaties worden gebruikt.
Voor andere septiemakkoorden, maar ook akkoorden in de vorm van vijf- en andere meerklanken, kiezen we de symboliek van de drieklanken als basis met een toegevoegde septiem. Een septiemakkoord die daarvan is afgeleid krijgt dan het slash-7 symbool, bijv. /7 extra. De /7 is dan een groot septiem en /♭7 een klein septiem. Dit impliceert eveneens dat de veel gebruikte toevoeging 'add' wordt vervangen door de slash '/'.
Andere toevoegingen bij andere toepassingen zijn bijv. /6 ; /9 ; /11 ; /13 (in dit geval inderdaad allemaal grote en reine intervallen). Bijv, C/6, Cma7/9 of C7/9/11.
De geopperde suggesties zijn samengebracht in de derde kolom van de onderstaande tabellen.
Naam 1 | Naam 2 | Symbool voor deze website |
Andere bekende symbolen | Leadsheet-formule | |||
Grote drieklank | C majeur | C | CM | Cmaj | CMAJ | Cma | 1 3 5 |
Kleine drieklank | C mineur | Cm | Cmin | C- | 1 ♭3 5 | ||
Verminderde drieklank | C verminderd | Cdim | CO | Co | 1 ♭3 ♭5 | ||
Overmatige drieklank | C vergroot | Caug | C+ | 1 3 ♯5 | |||
Hardverminderde drieklank | C verminderde kwint | C♭5 | C♭5 | Calt5 | C- | C(-5) | 1 3 ♭5 |
Dubbelverminderde drieklank | C sus twee-verminderde kwint | C♭5sus2 | C♭5sus2 | Csus2alt5 | 1 ♭♭3 ♭5 1 2 ♭5 (enharmonisch) |
||
Secundevoorhouding | C sus twee | Csus2 | C2 | 1 2 5 | |||
Kwartvoorhouding | C sus vier | Csus4 | C4 | 1 4 5 | |||
Grote drieklank met toegevoegde 2 | C toegevoegde twee | C/2 | Cadd2 | 1 2 3 5 | |||
Grote drieklank met toegevoegde 4 | C toegevoegde vier | C/4 | Cadd4 | 1 3 4 5 | |||
Kleine drieklank met toegevoegde 2 | C mineur toegevoegde twee | Cm/2 | Cm add2 | 1 2 ♭3 5 | |||
Kleine drieklank met toegevoegde 4 | C mineur toegevoegde vier | Cm/4 | Cm add4 | 1 ♭3 4 5 | |||
Reine kwint (wel of niet verdubbeld) | Power-akkoord | Cno3 | C5 | 1 5 |
Naam 1 | Naam 2 | Symbool voor deze website |
Andere bekende symbolen | Leadsheet-formule | |||
Groot septiemakkoord | C majeur zeven/septiem | Cma7 | CM7 | CΔ | CMAJ7 | Cmaj7 | 1 3 5 7 |
Klein septiemakkoord | C mineur zeven/septiem | Cm7 | 1 ♭3 5 ♭7 | ||||
Halfverminderd septiemakkoord | C halfverminderd zeven | Cdim/♭7 | Cø | Cm7♭5 | 1 ♭3 ♭5 ♭7 | ||
Dominant septiemakkoord | C zeven/septiem | C7 | 1 3 5 ♭7 | ||||
Verminderd septiemakkoord | C dim zeven, C dim-akkoord | Cdim7 | Cdim | Co7 |
1 ♭3 ♭5 ♭♭7 1 ♭3 ♭5 6 (enharm.) |
||
Naamloos septiemakkoord | C mineur-groot-zeven/septiem | Cm/7 | CmΔ | CmM7 | Cmmaj7 | 1 ♭3 5 7 | |
Overmatig dominant septiemakkoord | C vergroot dominant zeven/septiem | Caug/♭7 | 1 3 ♯5 ♭7 | ||||
Hardverminderd septiemakkoord | C♭5/♭7 | 1 3 ♭5 ♭7 | |||||
Klein verminderd septiemakkoord | C mineur zes (enharmonisch) | Cm/6 | Cm6 | 1 ♭3 5 ♭♭7 1 ♭3 5 6 (enharm.) |
|||
Kleine drieklank met toegevoegde grote sext (sixte ajoutée) |
C mineur zes | Cm/6 | Cm6 | 1 ♭3 5 6 | |||
Grote drieklank met toegevoegde grote sext (sixte ajoutée) |
C zes | C/6 | C6 | 1 3 5 6 | |||
Dubbelverminderd klein septiemakkoord | C♭5sus2/♭7 (enharm.) | 1 ♭♭3 ♭5 ♭7 1 2 ♭5 ♭7 (enharm.) |
|||||
Dubbelverminderd septiemakkoord | C♭5sus2/6 (enharm.) | 1 ♭♭3 ♭5 ♭♭7 1 2 ♭5 6 (enharm.) |
|||||
Hardverminderd groot septiemakkoord | C♭5/7 | 1 3 ♭5 7 |
Naam 1 | Naam 2 | Symbool voor deze website |
Andere bekende symbolen | Leadsheet-formule | |||
Groot none-akkoord | C majeur zeven-negen | Cmaj7/9 | Cmaj7add9 | 1 3 5 7 9 | |||
Klein none-akkoord | C mineur zeven-negen | Cm7/9 | Cm9 | Cm7add9 | 1 ♭3 5 ♭7 9 | ||
Dominant (sept)none-akkoord | C zeven-negen | C9 | C7add9 | 1 3 5 ♭7 9 | |||
Klein septiem-klein none-akkoord | Cm7/♭9 | 1 ♭3 5 ♭7 ♭9 | |||||
Klein dominant none-akkoord | C zeven/septiem-klein negen akkoord | C7/♭9 | 1 3 5 ♭7 ♭9 | ||||
Naamloos septiem-groot none-akkoord | Cm/7/9 | CmM7add9 | Cmma7add9 | 1 ♭3 5 7 9 | |||
Verminderd dominant none-akkoord | C♭5/♭7/9 | 1 3 ♭5 ♭7 9 | |||||
Overmatig dominant groot none-akkoord | Caug/♭7/9 | 1 3 ♯5 ♭7 9 | |||||
Overmatig dominant klein none-akkoord | Caug/♭7/♭9 | 1 3 ♯5 ♭7 ♭9 | |||||
Grote drieklank met toegevoegde sext en none | C majeur zes-negen | C/6/9 | C6/9 | 1 3 5 6 9 | |||
Kleine drieklank met toegevoegde sext en none | C mineur zes-negen | Cm/6/9 | Cm6/9 | 1 ♭3 5 6 9 |
Naam 1 | Naam 2 | Symbool voor deze website |
Andere bekende symbolen | Leadsheet-formule | |||
Groot undecime-akkoord | Cmaj/9/11 | 1 3 5 7 9 11 | |||||
Klein-groot undecime-akkoord | Cm7/9/11 | 1 ♭3 5 ♭7 9 11 | |||||
Dominant undecime-akkoord | C elf | C7/9/11 | C11 | 1 3 5 ♭7 9 11 | |||
Dominant overmatig undecime-akkoord | C7/9/♯11 | 1 3 5 ♭7 9 ♯11 | |||||
Klein ovematig undecime-akkoord | C mineur elf | Cm7/9/♯11 | Cm11 | 1 ♭3 5 ♭7 9 ♯11 | |||
Dominant tredecime-akkoord | C7/9/11/13 | 1 3 5 ♭7 9 11 13 | |||||
Dominant kleine-none tredecime-akkoord | C7/♭9/11/13 | 1 3 5 ♭7 ♭9 11 13 | |||||
Dominant-overmatig undecime-tredecime-akkoord | C dertien | C7/9/♯11/13 | C13 | 1 5 ♭7 9 ♯11 13 |